در این میان، دکتر محمدعلی بصیری، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و رئیس گروه پژوهشی «چهره دیگر حقوق بشر»، با تأکید بر ضرورت بازنگری اساسی در مفاهیم حقوق بشری بیان داشت: «حقوق بشر ماهیتی بینرشتهای دارد و نیازمند آن است که ابعاد نادیدهگرفتهشده آن از طریق تحقیقات علمی و برگزاری نشستهای تخصصی به جامعه معرفی شود». وی نقش تمدنهای شرقی و اسلامی را در دفاع از حقوق بشر بسیار برجسته دانست و اظهار داشت: «مناطق شرقی، علیرغم نقش محوریشان در شکلگیری تمدن بشری، همواره تحت فشار بودهاند. اکنون وقت آن است که با طراحی نهادها و مفاهیم تازه، این مناطق نقش فعالتری در نظام حقوق بشری ایفا کنند».
پس از ایشان، دکتر حسین هرسیج، رئیس دانشگاه اصفهان، سخنان خود را با نگاهی به تحولات پس از جنگ سرد آغاز کرد و تأثیر آن بر شکلگیری نظم نوین جهانی را تحلیل کرد. وی تصریح کرد: «پس از جنگ سرد، شرق دریافت که غرب بهدنبال تحمیل سلطهای همهجانبه بر جهان است. این امر، ضرورت بازتعریف جایگاه شرق را در معادلات بینالمللی نمایان ساخت. استفاده از قدرت نرم و تلاش برای ایجاد ساختار موازنهای جدید، پاسخ شرق به این چالش بوده است». وی همچنین با نقد مبانی حقوق بشر غربی، این نظام را ابزاری برای تأمین منافع قدرتهای بزرگ دانست و افزود: «در نگاه غرب، حقوق بشر همواره تحت تأثیر منافع سلطهطلبانه تعریف شده و این نگرش نهتنها در احقاق حقوق مظلومان جهان ناکام بوده، بلکه در مقاطع مختلف تاریخی ابزاری برای بهرهبرداری سیاسی بوده است».
در ادامه نشست، دکتر سیداحسان رفیعی علوی، رئیس دانشگاه باقرالعلوم (ع)، با تحلیل بحرانهای حقوق بشری موجود، به نقد جدی نظام حقوق بشری غرب پرداخت و گفت: «حقوق بشر غربی، علیرغم ادعاهای خود مبنی بر حمایت از برابری و صلح، در عمل ناکارآمد بوده و بحرانهای جدیدی را بهویژه در حوزه اضمحلال فرهنگی جهان ایجاد کرده است». او تأکید کرد که تمدنهای شرقی و ادیان الهی باید بهعنوان بنیانهای تازهای برای حقوق بشر جهانی مورد توجه قرار گیرند و افزود: «وجدان فرهنگی و تمدنی شرق میتواند چهارچوبی جامعتر و عادلانهتر برای حمایت از حقوق انسانی ارائه دهد».
در نهایت، دکتر محمدعلی ربانی، مدیرکل توسعه همکاریهای علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بر اهمیت تقویت نهادهای علمی و فرهنگی در مواجهه با چالشهای بینالمللی تأکید کرد. وی گفت: «چالش حقوق بشر یکی از ابزارهایی است که غرب برای اعمال فشار بر کشورهای مستقل بهکار میگیرد. اما تمدن شرق میتواند با همگرایی ظرفیتهای فرهنگی خود، رویکردی متفاوت را ارائه دهد». ایشان در ادامه دو رویکرد کلیدی نسبت به حقوق بشر شرقی را تشریح کرد و افزود: «رویکرد نخست، پذیرش نظام کنونی حقوق بشری با تمام محدودیتهایش است؛ اما رویکرد دوم، به ناکارآمدی این نظام باور داشته و بهدنبال ارائه چارچوبهای جدیدی مبتنی بر ارزشهای تمدنی و دینی شرق است».
به صورت کلی این نشست، نقطه عطفی در مسیر ارائه رویکردهای بدیل علمی از سوی تمدنهای شرقی بود. این نشست در مجموع بر لزوم تدوین چارچوبهای جدیدی که بر پایه ارزشهای فرهنگی و تمدنی شرق استوار باشد، تأکید داشت.